The white birds

I would that we were, my beloved
White birds on the foam of the sea
We tire of the flame of the meteor

Before it can pass by and flee
And the flame of the blue star of twilight

Hung low on the rim of the sky
Has awaked in our hearts, my beloved

a sadness that never may die

(W. B. YEATS )

____________________

Essex Oyster Smack

"... zelden meer dan 30 voet lang, maar erg breed en met een diepe doorlopende kiel. Ze hadden allemaal een kottertuig met een gaffelgrootzeil en een tamelijk lange boegspriet. Als ze niet op de oesterbedden voor Jersey of Nederland aan het werk waren, haalden ze oesters langs de kusten van Wales of Schotland, aardappelen uit Frankrijk of kreeften uit Noorwegen. Over de bemanningen op de smakken uit Essex werd gezegd, dat ze zelfs een lading zwavel van de duivel zouden stelen als ze er twee shilling mee konden verdienen."

(Tristan Jones, A steady trade).
____________________

Ouwe Hein

In mijn vorige stukje verwees ik naar Ouwe Hein als vader van Tristan Jones. Onze trouwe lezer Jan Pieter de Vries uit Urk vraagt zich af wie Ouwe Hein is. Ouwe Hein was roerganger op de Herkules, het schip waarop Bulletje en Boonestaak een wereldreis maakten. Bulletje en Boonestaak was een razendpopulaire krantenstrip die van 1922 tot 1937 in Het Volk verscheen. De fantastische staaltjes van zeemansvertelkunst van Ouwe Hein zijn nooit overtroffen, zelfs niet door Tristan Jones. De 44 delen van Bulletje en Boonestaak worden momenteel opnieuw uitgegeven door Uitgeverij Boumaar.

.
____________________

Tristan Jones (1929-1995)

Een van de mooiste zeilboeken aller tijden is het quasi-autobiografische A steady trade: a boyhood at sea van Tristan Jones, dat van A tot Z uit de duim is gezogen. Hij werd niet op zee geboren tijdens een storm op 150 mijl ten noordoosten van Tristan da Cunha, hij stamde niet af van Christopher Jones, gezagvoerder van de Mayflower, of van William Jones, die in 1797 in een roeibootje het stormachtige Kanaal overstak om aan Franse gevangenschap te ontkomen, noch was zijn grootvader Johnny Starr, “een van de kranigste schippers van de westelijke oceaanjachten”, wiens broer Evan Jones in 1896 de snelste transatlantische oversteek ooit maakte van Newfoundland naar Porto met een lading bacalhau. Hij was in werkelijkheid een kind van een ongehuwde moeder, vader onbekend, maar het zou me niet verbazen als het Ouwe Hein is geweest, de ongeneeslijk fabulerende matroos uit Bulletje en Boonestaak en eveneens een meesterverteller.

Uit het boek van Anthony Dalton over zijn leven, Wayward Sailor. In search of the real Tristan Jones rijst het beeld op van een eenzame, ongelukkige, arme, drankzuchtige, homoseksuele vechtersbaas met een autoriteitsprobleem. Hij stierf in Thailand, zonder benen en aan een rolstoel gekluisterd. Maar klagen deed hij nooit. En hij schreef de prachtigste boeken.

Een fan schreef bij zijn dood: "Tris was a great sailor and storyteller, I don't care if he never left his flat and dreamt up everyone of his books. They have provided countless hours of enjoyment for myself and many others." Amen.

____________________

Bernard Moitessier - un marin de légend

“Ik heb er geen behoefte aan terug te gaan naar Europa met al zijn valse goden. Het valt niet mee je ertegen te verdedigen – ze eten je lever op en zuigen je merg uit en laten tenslotte niets van je heel... Weggaan uit Europa om dan nog eens terug te komen, is zinloos. Het is alsof je nergens vandaan komt om dan nergens heen te gaan. Ik zal er nog wel eens komen, maar dan als toerist, denk ik, niet om er te blijven... Ik weet dat het leven een strijd is, maar in het hedendaagse Europa is die strijd een komedie geworden. Geld verdienen – geld verdienen – om er wat mee te doen? Om een nieuwe wagen aan te schaffen, terwijl de oude het nog best doet, om je ‘behoorlijk’ te kleden – ik moet lachen om dat woord ‘behoorlijk’ -, een schandalig hoge huur te betalen, te betalen voor het recht je schip in een haven af te meren en wel zoveel, dat je er in Parijs haast een kleine kamer voor zou kunnen huren, om misschien vandaag of morgen een televisie aan te schaffen; gedreven en gecommandeerd door die valse goden... Ik ga ergens heen waar je je schip mag vastleggen waar je maar wilt en waar de zon kosteloos is en de lucht die je inademt en de zee waarin je zwemt ook en waar je je op een koraalrif bruin kunt laten bakken...”

(Notitie in het scheepsjournaal van de Joshua tijdens de Sunday Times Golden Globe Race . Moitessier verliet de race in winnende positie en zeilde door naar Tahiti.)

____________________

Bristol Pilot Cutter

De Bristol loodskotter was snel, zeewaardig en betrouwbaar onder alle weersomstandigheden. Niet voor niets koos Tilman voor dit scheepstype op zijn ontdekkingstochten naar Patagonië en Groenland. Hij bezat er drie: Mischief, Sea Breeze en Baroque.

"With their deep hull, long keel, heavy displacement and powerful gaff cutter rig, many are of the opinion that ninety years of yacht design have not produced a better sailing boat than the last of the sailing Pilot Cutters."

____________________

Luonnotar

Olipa impi, ilman tyttö / Kave Luonnotar korea / Ouostui elämätään / Aina yksin ollessansa / Avaroilla autioilla / Laskeusi lainehille / Aalto impeä ajeli / Vuotta seitsemän sataa / Vieri impi veen emona / Uipi luotehet, etalät, / Uipi kaikki ilman rannat / Tuli suuri tuulen puuska / Meren kuohuille kohotti / “Voi, poloinen, päiviäni! / Parempi olisi ollut / Ilman impenä elää / Oi Ukko ylijumala! / Käy tänne kutsuttaissa!” / Tuli sotka, suora lintu / Lenti kaikki ilman ranat / Lenti luotehet, etalät / Ei löyä ... pesän sioa / Ei! Ei! / “Teenkö tuulehen tupani, / Aalloillen asuinsiani? / Tuuli kaatavi, tuuli kaatavi, / Aalto viepi asuinsiani!” / Niin silloin ve’en emomen / Nosti polvea ... lainehesta / Siihen sorsa laativi pesänsä / Alkoi hautoa / Impi / Tuntevi tulistuvaksi / Järkytti jäsenehensä: / Pesä vierähti vetehen / Katkieli kappaleiksi / Muuttuivat munat ... kaunoisiksi / Munasen yläinen puoli / Yläiseksi taivahaksi / Yläpuoli valkeista / Kuuksi kumottahan; / Mi ... kirjavaista / Tähiksi taivaalle / Ne tähiksi taivaalle.

Als ik een folkboot had
Zou ik haar Luonnotar noemen
En zwervend langs de scherenkust
Naar Sibelius luisteren

____________________

Valk

Een polyvalk is geen Valk
Maar een varende Trabant
De ware Valk is van hechthout
En hangt des winters in de touwen
Van een zwartgeteerd boothuis
Boven de waterspiegel

____________________