Blauwalgreactor

De algenreactor van Shell op Hawaï beheerste het nieuws, maar diep in de provincie zijn grotere dingen gaande. Ziehier een foto van de gloednieuwe blauwalgreactor te Piaam (Frl.), een initiatief van Gazprom, Nuon, de Chinese automobielindustrie en de gemeente Wonseradeel.
De reactor gaat gebruik maken van de jaarlijkse blauwalgexplosie in het geëutrofieerde IJsselmeer.
Middels een snelle kweekmethode zal de blauwalg goed zijn voor enkele miljarden tonnen biodiesel per jaar, waardoor het Chinese wagenpark zal kunnen doorgroeien tot zeshonderd miljoen stuks in 2025, aldus PR manager Chèr Nobilia van Gazprom.
____________________

2700 liter water voor een katoentje

De Universiteit Twente heeft berekend dat één katoenen t-shirtje 2700 liter water kost. Op de foto ziet u een vissersboot op de (voormalige) Aralzee, die grotendeels is opgedroogd dankzij de katoenteelt. Denk daar maar eens rustig over na tijdens uw troostgevende bakkie leut van 25 centiliter, dat volgens hetzelfde rapport 140 liter water heeft gekost.
____________________

Afsluitdijkdoorbraak

De Afsluitdijk moet worden opgeblazen. Hij brengt ongeluk. Zoals de vleugelslag van een vlinder een orkaan kan veroorzaken, zo zijn de crisisjaren, de Duitse bezetting, de watersnoodramp, de linkse diktatuur van de jaren zestig en zeventig, de neoliberale terreur van de jaren tachtig en negentig en de godsdiensttwisten van deze eeuw een rechtstreeks gevolg van dit waterbouwkundige wangedrocht. Vóór het rampjaar 1932 beleefde Nederland een wetenschappelijke Gouden Eeuw waarin het Nobelprijzen regende, daarna is het zienderogen bergafwaarts gegaan met het onderwijs. We hadden al minstens driemaal voetbalwereldkampioen moeten zijn, in plaats daarvan blinken we slechts uit in dwergsporten als hockey en schaatsen. En waarom denkt u dat we Ons Inje benevens onze toonaangevende positie op de wereldzeeën hebben verloren? Inderdaad, dankzij het basalten misbaksel dat Afsluitdijk heet.
De Afsluitdijk moet worden opgeblazen. Vinden ook paling, zeester en bruinvis plus alle vogelsoorten die fourageren in getijdegebieden.
De Afsluitdijk moet worden opgeblazen. Het IJsselmeer is een zompige zoetwatervijver. Ik houd van Holland, landje aan de Zuiderzee.
____________________

Groet aan August Willemsen

Hoe dikwijls kus ik je portret.
Daarginds waar jij nu bent (ik weet niet waar, maar het is God)
Daar voel je het, ik weet dat je het voelt, en mijn kussen zijn warmer (die ik mensen geef)
En zo wil jij ze hebben, ouwe jongen, en je bedankt me van daarginds,
Dat weet ik zeker, er is íets wat het me zegt, een streling in de geest,
Een abstracte, indirecte erectie in de ziel.

Quantas vezes eu beijo o teu retrato.
Là onde estás agora (não sei onde é mas é Deus)
Sentes isto, sei que o sentes, e os meus beijos são mais quentes (em gente)
E tu assim é que os queres, meu velho, e agradaces de lá,
Sei-o bem, qualquer coisa mo diz, um agrado no meu espírito,
Uma erecçao abstracta e indirecta no fundo da minha alma.

(Fernando Pessoa, Groet aan Walt Whitman.)

Vertaling: August Willemsen † 29 november 2007
____________________

Blauwkeelzonnegod Akihito

De Japanse keizer Akihito is marien bioloog. In 1960, zo las ik vandaag in de NRC, nam hij de blauwkeelzonnebaars mee als relatiegeschenk uit de VS, omdat hij dacht dat deze zoetwatervis zijn landgenoten goed zou smaken. Hij liet hem onder andere uitzetten in het Biwameer ten noordoosten van Kyoto (zie foto), een van de oudste meren ter wereld, waarin meer dan vijftig unieke vissoorten rondzwemmen.
Welnu, de kieskeurige Japanners bliefden de exoot niet, maar andersom liet de Amerikaan zich de exquise Biwameerpopulatie goed smaken, met een ecologische ramp als gevolg.
Men tracht de 'prinsvis' nu in sushi te verwerken, op dezelfde wijze als de eertijds overvloedige maar door de nieuwkomer gedecimeerde kroeskarper, namelijk gefermenteerd met zout en rijst.
Dit verhaal doet me gelijk denken aan de verdringing van de platte Zeeuwse oester door de Japanse creuse, sinds die daar na de strenge winter van 1963 werd geïntroduceerd door onwetende oesterkwekers.
Er bestaat een werkelijk geniaal boek over de logica van dit soort processen: Het Lied van de Dodo, door David Quammen. Kopen!
____________________

Jelle en Lobke draaiden zich om.
Er kwam een soort monster recht op hen af.
'Wat is dat?' vroeg Jelle verschrikt.
'Dat is een ufo' zei Lobke.
'Dat kan niet!' zei Jelle. 'Een ufo op zee!'
'Ik weet niet,' zei Lobke, 'maar toch is het een ufo.'
'Dat kan niet,' zei Jelle.
'Dat kan wel!'
'Dat kan niet!'
'Zie je nou, dat het een ufo is?' vroeg Lobke.
'Dat zie ik, maar het is wel heel vreemd,' zei Jelle.
Ondertussen was de ufo dichterbij gekomen.
'Hé, vriendjes!' riep een man vanuit de ufo. 'Naar Terschelling, is dat naar rechts of naar links?'
'Welk Terschelling?' vroeg Jelle.
'Wat bedoel je, welk Terschelling? Naar het eiland, welke koers is dat? vroeg de stuurman.
'Dat weten we niet,' zei Lobke, waarna zij opeens begon te huilen. 'Meneer,' snikte zij, 'neem ons alstublieft mee naar het eiland.
'Komen jullie dan zelf van het eiland?' vroeg de stuurman.
'Ja,' snikte Lobke, 'uit Hoorn.'
'Hoe zijn jullie hier beland?' zei de stuurman verbaasd.
'Dat komt door Jelle,' snikte Lobke, 'hij beloofde dat we naar Finland zouden gaan, maar toen kwamen we hier terecht.'
'Naar Vlieland... Vlieland... Wacht eens, Vlieland - dat ligt een eindje verderop, in de buurt van Holland,' zei de stuurman.

'In de buurt van Holland... Het eiland Holland... Gotland... dat is zuidelijker, dat is in de buurt van Zweden. Gotland ligt aan de Zweedse oostzeekust,' zei Jelle.
'Meneer,' griende Lobke weer, 'wilt u ons naar huis brengen?'
'Goed, goed,' zei de stuurman. 'Klim aan boord, ruimte genoeg. Alleen ligt Vlieland niet op deze hoogte, Vlieland ligt in de buurt van Holland.'
En zo gingen Jelle en Lobke met de ufo terug naar huis.

Vrij naar Danïïl Charms, Ik zat op het dak)
____________________

Krill Bill

Een tip voor Uma Thurman die The Swarm (zie vorige post) verfilmt.
De vaderlandse visserijmafia gaat in de zuidelijke oceaan op krill vissen.
Ik stel voor dat Uma met de opbrengst van The Swarm een expeditieschip financiert dat de krillvisserij gaat dwarsbomen. Naam van de schuit: Krill Bill.
____________________

Kwalaanval

Hallucinant digivoer voor de complottheoreticus. Miljarden kwallen hebben een viskwekerij in Ierland aangevallen en alle zalmen gedood. De kwallensoort (Pelagia Nocticula) hoort daar helemaal niet voor te komen. De wetenschap staat voor een raadsel.
Het is natuurlijk een publiciteitsstunt voor de blockbuster The Swarm, die uitkomt in 2008. De film is gebaseerd op de bestsellende eco-thriller van Frank Schätzing uit 2005. Daarin wil een op de oceaanbodem levende "zwerm"intelligentie een zekere gestoorde apensoort uitroeien, die tot een ware plaag is uitgegroeid. Binnen deze theorie past ook het kapseizen van MS Explorer in de Antarctische wateren. Niks ijsberg. Een aanval van een geprogrammeerde Blauwe Vinvis, in dienst van de filmmaatschappij.
Anderen menen dat Professor Lupardi erachter zit. Tsss.
____________________

Het kerstfeest der vissers

'Waar zijn de vissers?' informeerde hij.
'Aan boord,' zei ik.
'Aan boord?' vroeg hij. 'Aan boord waarvan dan?'
'Aan boord van dat schip,' zei ik en ik wees met mijn wijsvinger het stofje aan.
Onze tekenleraar keek een hele poos naar dat nietigheidje, toen snel even naar mij en vervolgens weer op het blauwe papier. Zo bleef hij tamelijk lang zitten turen.
Ineens deed hij iets wat ik nog nooit aanschouwd had: hij nam zijn pet af. Die pet, die koekepan nam hij echt en werkelijk van zijn hoofd. En terwijl hij hem omgekeerd vasthield, zodat de voering te zien was, zei hij: 'Daar neem ik mijn pet voor af!'
Toen zette hij hem weer op en zo bleef het.

(Joop Waasdorp, Welkom in zee!)
____________________

De scheepsjongens van Bontekoe

Overmorgen gaat de film in première. Op televisie hoorde ik maker Steven de Jong klagen over ons gebrek aan VOC-mentaliteit. En over JP's weigering om de première met zijn aanwezigheid op te luisteren. Het klonk als Pietje Bell die treurt om de afwezigheid van Jozef Geelman op zijn verjaardagsfeestje.
De ware held van het boek is Padde. Schitterende naam in de eerste plaats. Daarnaast doet hij alles tegen wil en dank. Zoals het een Echte Hollandse Jongen betaamt.
Weet je wie me wel eens aan Padde doet denken? Willem Alexander. Hij was het liefst bij Freddy Heineken in dienst getreden (zoals Padde bij de brouwerij), maar is onwillekeurig gedoemd tot avontuur vanwege zijn afkomst, zoals Padde door zijn vriendschap voor Hajo. Waarom doet onze zeilende kroonprins de aftrap niet?
____________________

Zeepijn

"Er bestaan ook pijnbomen die moederziel alleen leven, aan de rand van een afgrond, op een bergtop of in de buurt van het strand (de zeepijn). Door Caspar David Friedrich, Armando en de schizofrene Zweedse kunstenaar Carl Fredrik Hill zijn ze treffend in beeld gebracht. Het voordeel voor deze eenzaten is dat ze, ongehinderd door een omringend bos, trots en zelfbewust omhoog kunnen groeien met hun kop in de wolken en de frisse lucht: 'De lucht ijl en zuiver, het gevaar nabij, en de geest van een vrolijke boosheid, zo past het goed bij elkaar.' (Nietzsche) Het nadeel is dat ze het risico lopen op vroegtijdige innerlijke verdorring vanwege ondraaglijke eenzaamheid. Dat valt niet mee als je slechts één enkel been hebt om je staande te houden. Maar was het niet Hans Arp die gezegd heeft dat slechts één been volstaat om in de afgrond te springen? Welnu, zowel Lequier als Nietzsche (en vele, vele andere solitaire pijnbomen zoals Tsvetajeva en wellicht ook Robert Walser) hebben het gedaan."

(Charlotte Mutsaers, Zeepijn)
____________________

Morecambe Bay Prawner

"(...) behoorden tot de mooiste vissersboten die ooit gebouwd werden. Ze moesten goed aan de wind kunnen zeilen, rustig kunnen bijliggen als de tweekoppige bemanning met de garnalennetten aan het werk was en om hun eigen as kunnen draaien, bij een lengte van ongeveer 35 voet. Ze waren ongeveer 9 voet breed en hadden een diepgang aan de achtersteven van 5 voet. Ze hadden een kottertuig met een gaffelgrootzeil, een marszeil aan een lange ra en een boegspriet zonder waterstag, zodat het vistuig niet in de knoop kon komen. Het interieur was zo eenvoudig mogelijk gehouden. Onderdeks was er zelfs niet genoeg ruimte om rechtop te zitten. Enkele garnalenkotters hadden een kookketel aan dek en als de boot van de visgronden naar de thuishaven voer, werd de vangst meteen voor verkoop klaargemaakt. De rompvorm deed aan een jacht denken door de ronde voorsteven, die overliep in een scherpgesneden kiel en eindigde in een steil omhooghellende kont. Dit alles zorgde ervoor dat de garnalenkotters snel op hun roer reageerden. Ze zeilden naar Zuid-Wales en Ierland. Eén garnalenkotter uit de Morecambebaai, de Mink, die omgebouwd was tot een redelijk comfortabel schip, maakte in de jaren na de Tweede Wereldoorlog minstens twee wereldomzeilingen en ik geloof later zelfs nog een derde keer. Ik zou dit schip in 1970 in de Seychellen tegenkomen en de kotter had toen een eerbiedwaardige leeftijd van vijfentachtig jaar. "

(Tristan Jones, A steady trade)
____________________

Superstorm

De angst zit er goed in voor de superstorm eind november. Op de voorschool waar mijn vrouw werkt was vanochtend sprake van lichte paniek. Sommige ouders bleken reeds vliegtickets te hebben gereserveerd voor een vlucht naar veiliger hoogten.
Zelf zie ik de superstorm niet als een probleem, maar als een mogelijkheid. Ik hoop stilletjes op een doorbraak van de Afsluitdijk, zodat de Zuiderzee en de palingstand in ere worden hersteld. Ceterum censeo Afsluitdijkinem esse delendam.
____________________

Sensationellt vrakfynd!

I HÖST TAR Vrakletarna med tv-tittarna på en unik expedition. På Östersjöns botten gömmer sig ett otal skatter - ingen annanstans i världen finns så många fartyg bevarade sedan tusentals år. Undervattensvärlden är den sista outforskade delen av jorden, och det är dit Vrakletarna beger sig med programledaren Jonna Ulin.I första avsnittet ger sig expeditionen ut på jakt efter en ny Vasa. Resultatet överträffar alla förväntningar, en marinarkeologisk sensation avslöjas.

Här kan du se programmet cirka 30 minuter efter sändning. Fullskärm!

Zeilzot

Ik kwam thuis met een nat zeil. Zij, met wie ik eertijds onder zeil ben gegaan, kwam met opgestoken zeil op me af, want als het zeil scheurt, dan heeft het een gat. Ik moest alle zeilen bijzetten om niet met het zeil tegen de mast te gaan liggen. Juist lag zij met de zeilen voor de mast, toen ik besloot alle zeilen blank te gaan spelen, om niet met de laatste schepen onder zeil te gaan. Ik zette het zeil in top en bulderde dat zij zeil moest gaan minderen, want als zij niet steil onder het zeil stond, dan was zij geen zeil meer voor mijn schip. Ze was gelijk stil en toen ik onder zeil ging, hield zij de hele nacht een oogje in het zeil
____________________

The white birds

I would that we were, my beloved
White birds on the foam of the sea
We tire of the flame of the meteor

Before it can pass by and flee
And the flame of the blue star of twilight

Hung low on the rim of the sky
Has awaked in our hearts, my beloved

a sadness that never may die

(W. B. YEATS )

____________________

Essex Oyster Smack

"... zelden meer dan 30 voet lang, maar erg breed en met een diepe doorlopende kiel. Ze hadden allemaal een kottertuig met een gaffelgrootzeil en een tamelijk lange boegspriet. Als ze niet op de oesterbedden voor Jersey of Nederland aan het werk waren, haalden ze oesters langs de kusten van Wales of Schotland, aardappelen uit Frankrijk of kreeften uit Noorwegen. Over de bemanningen op de smakken uit Essex werd gezegd, dat ze zelfs een lading zwavel van de duivel zouden stelen als ze er twee shilling mee konden verdienen."

(Tristan Jones, A steady trade).
____________________

Ouwe Hein

In mijn vorige stukje verwees ik naar Ouwe Hein als vader van Tristan Jones. Onze trouwe lezer Jan Pieter de Vries uit Urk vraagt zich af wie Ouwe Hein is. Ouwe Hein was roerganger op de Herkules, het schip waarop Bulletje en Boonestaak een wereldreis maakten. Bulletje en Boonestaak was een razendpopulaire krantenstrip die van 1922 tot 1937 in Het Volk verscheen. De fantastische staaltjes van zeemansvertelkunst van Ouwe Hein zijn nooit overtroffen, zelfs niet door Tristan Jones. De 44 delen van Bulletje en Boonestaak worden momenteel opnieuw uitgegeven door Uitgeverij Boumaar.

.
____________________

Tristan Jones (1929-1995)

Een van de mooiste zeilboeken aller tijden is het quasi-autobiografische A steady trade: a boyhood at sea van Tristan Jones, dat van A tot Z uit de duim is gezogen. Hij werd niet op zee geboren tijdens een storm op 150 mijl ten noordoosten van Tristan da Cunha, hij stamde niet af van Christopher Jones, gezagvoerder van de Mayflower, of van William Jones, die in 1797 in een roeibootje het stormachtige Kanaal overstak om aan Franse gevangenschap te ontkomen, noch was zijn grootvader Johnny Starr, “een van de kranigste schippers van de westelijke oceaanjachten”, wiens broer Evan Jones in 1896 de snelste transatlantische oversteek ooit maakte van Newfoundland naar Porto met een lading bacalhau. Hij was in werkelijkheid een kind van een ongehuwde moeder, vader onbekend, maar het zou me niet verbazen als het Ouwe Hein is geweest, de ongeneeslijk fabulerende matroos uit Bulletje en Boonestaak en eveneens een meesterverteller.

Uit het boek van Anthony Dalton over zijn leven, Wayward Sailor. In search of the real Tristan Jones rijst het beeld op van een eenzame, ongelukkige, arme, drankzuchtige, homoseksuele vechtersbaas met een autoriteitsprobleem. Hij stierf in Thailand, zonder benen en aan een rolstoel gekluisterd. Maar klagen deed hij nooit. En hij schreef de prachtigste boeken.

Een fan schreef bij zijn dood: "Tris was a great sailor and storyteller, I don't care if he never left his flat and dreamt up everyone of his books. They have provided countless hours of enjoyment for myself and many others." Amen.

____________________

Bernard Moitessier - un marin de légend

“Ik heb er geen behoefte aan terug te gaan naar Europa met al zijn valse goden. Het valt niet mee je ertegen te verdedigen – ze eten je lever op en zuigen je merg uit en laten tenslotte niets van je heel... Weggaan uit Europa om dan nog eens terug te komen, is zinloos. Het is alsof je nergens vandaan komt om dan nergens heen te gaan. Ik zal er nog wel eens komen, maar dan als toerist, denk ik, niet om er te blijven... Ik weet dat het leven een strijd is, maar in het hedendaagse Europa is die strijd een komedie geworden. Geld verdienen – geld verdienen – om er wat mee te doen? Om een nieuwe wagen aan te schaffen, terwijl de oude het nog best doet, om je ‘behoorlijk’ te kleden – ik moet lachen om dat woord ‘behoorlijk’ -, een schandalig hoge huur te betalen, te betalen voor het recht je schip in een haven af te meren en wel zoveel, dat je er in Parijs haast een kleine kamer voor zou kunnen huren, om misschien vandaag of morgen een televisie aan te schaffen; gedreven en gecommandeerd door die valse goden... Ik ga ergens heen waar je je schip mag vastleggen waar je maar wilt en waar de zon kosteloos is en de lucht die je inademt en de zee waarin je zwemt ook en waar je je op een koraalrif bruin kunt laten bakken...”

(Notitie in het scheepsjournaal van de Joshua tijdens de Sunday Times Golden Globe Race . Moitessier verliet de race in winnende positie en zeilde door naar Tahiti.)

____________________

Bristol Pilot Cutter

De Bristol loodskotter was snel, zeewaardig en betrouwbaar onder alle weersomstandigheden. Niet voor niets koos Tilman voor dit scheepstype op zijn ontdekkingstochten naar Patagonië en Groenland. Hij bezat er drie: Mischief, Sea Breeze en Baroque.

"With their deep hull, long keel, heavy displacement and powerful gaff cutter rig, many are of the opinion that ninety years of yacht design have not produced a better sailing boat than the last of the sailing Pilot Cutters."

____________________

Luonnotar

Olipa impi, ilman tyttö / Kave Luonnotar korea / Ouostui elämätään / Aina yksin ollessansa / Avaroilla autioilla / Laskeusi lainehille / Aalto impeä ajeli / Vuotta seitsemän sataa / Vieri impi veen emona / Uipi luotehet, etalät, / Uipi kaikki ilman rannat / Tuli suuri tuulen puuska / Meren kuohuille kohotti / “Voi, poloinen, päiviäni! / Parempi olisi ollut / Ilman impenä elää / Oi Ukko ylijumala! / Käy tänne kutsuttaissa!” / Tuli sotka, suora lintu / Lenti kaikki ilman ranat / Lenti luotehet, etalät / Ei löyä ... pesän sioa / Ei! Ei! / “Teenkö tuulehen tupani, / Aalloillen asuinsiani? / Tuuli kaatavi, tuuli kaatavi, / Aalto viepi asuinsiani!” / Niin silloin ve’en emomen / Nosti polvea ... lainehesta / Siihen sorsa laativi pesänsä / Alkoi hautoa / Impi / Tuntevi tulistuvaksi / Järkytti jäsenehensä: / Pesä vierähti vetehen / Katkieli kappaleiksi / Muuttuivat munat ... kaunoisiksi / Munasen yläinen puoli / Yläiseksi taivahaksi / Yläpuoli valkeista / Kuuksi kumottahan; / Mi ... kirjavaista / Tähiksi taivaalle / Ne tähiksi taivaalle.

Als ik een folkboot had
Zou ik haar Luonnotar noemen
En zwervend langs de scherenkust
Naar Sibelius luisteren

____________________

Valk

Een polyvalk is geen Valk
Maar een varende Trabant
De ware Valk is van hechthout
En hangt des winters in de touwen
Van een zwartgeteerd boothuis
Boven de waterspiegel

____________________

Regenboog

Vroeger was de wereld zwart en wit

En er waren minder kale mannen

Al dromend aan de waterrand

Gleed soms een Regenboog voorbij

____________________

Donald Crowhurst (1932-1969)

Donald Crowhurst, deelnemer aan de Sunday Times Golden Globe Race van 1968/1969, verkoos vrijwillig het grote niets na een aantal mystieke visioenen (of, oneerbiedig, nadat hij gek was geworden).
Uw sympathieke pantoffelheld tracht een artikeltje over hem te schrijven, welks vorderingen u hier kunt volgen. Opbouwende kritiek is uiteraard van harte welkom.
Eind 2006 is er in Engeland een dokumentaire over Crowhurst's "one man's heart of darkness" verschenen: Deep Water. Dames/heren van de publieke omroep: opkopen en onmiddellijk uitzenden! Bekijk hier de trailer van Deep Water.

Uitgever Klaas Jan Hoeve van Hollandia Watersportboeken en Reisverhalen attendeerde mij op het feit dat er ooit een Franse film is gemaakt, losjes gebaseerd op Crowhurst's leven. De onvolprezen Julie Christie speelt de rol van Claire Crowhurst. De film heet: Les Quarantiemes Rugissants en dateert uit 1982. Wie o wie bezorgt mij een kopie?

____________________

Charlie B. (1846-1919)

Lord Charles Beresford was een roekeloze, arrogante, opvliegende en ijdele Ier, die met behulp van de populaire pers de beroemdste zeeheld van zijn tijd werd. Lees hier verder over Charlie B.